Ik kijk al jaren vrijwel geen films, series of documentaires omdat ik me er niet op kan focussen en niet iets kon vinden wat ik leuk vind. Dus de laatste jaren heb ik er een beetje afstand van genomen en spendeer ik mijn tijd liever met boeken lezen. Een paar dagen terug heb ik een documentaire gezien die wel veel indruk op me heeft gemaakt en daarom wil ik het graag hier delen.

Abbas Kirostami maakte ‘Homework’ in 1989 nadat hij zich realiseerde dat hij moeite had met zijn zoon helpen met zijn huiswerk. In deze documentaire interviewt Kirostami jonge jongens op een Iraanse jongensbasisschool over hun huiswerk. Hij stelt ze vragen als:
‘Waarom heb je je huiswerk niet gemaakt?’
‘Wie helpt je met je huiswerk?’
‘Kan je moeder/vader lezen en schrijven?’
‘Waar maak je je huiswerk?’
‘Kijk je liever cartoons of maak je liever huiswerk?’

De antwoorden die hier uitkomen zeggen niet alleen iets over de gebreken in het onderwijssysteem, maar ook over de problemen die de kinderen bijna allemaal thuis hebben. Dit komt vooral naar voren wanneer Kirostami de kinderen vraagt of ze weten wat straf is. Daar hebben ze meteen een antwoord op: geslagen worden. Als hij vervolgens vraagt of ze weten wat aanmoediging/support is  dan weet vrijwel geen een kind wat dat is. De jongens die wel weten wat dat is geven aan dat ze het niet of heel weinig meekrijgen thuis. Dit bleef pijnlijk om te horen.

Sommige jongens hebben ouders die niet kunnen lezen en schrijven en hebben hierdoor extra moeite met hun huiswerk, omdat ze bijvoorbeeld niet altijd iemand hebben die kan dicteren. Of omdat ze worden geholpen door een broer of zus waar ze het niet goed mee kunnen vinden. De oneerlijkheid die ‘thuis leren’ met zich meebrengt komt duidelijk naar voren.

Er komen twee volwassenen aan het woord. Eerst een man die in de buurt woont van de school. Hij heeft in verschillende landen gewoond en heeft hierdoor de verschillende schoolsystemen kunnen vergelijken. Hij praat over de problemen die het Iraanse schoolsyssteem (toen) had en wat er zou moeten veranderen. Vervolgens komt er een ouder aan de woord die uitlegt waarom thuis huiswerk maken geen goede methode is. Dit was een heel interessant stukje, vooral omdat je eerst alleen de kinderen hoort en het nu opeens van een ander perspectief hoort. De schuld ligt niet bij de kinderen en ook niet bij de ouders maar bij het onderwijssysteem dat niet werkt en vernieuwt moet worden.

In de documentaire zit veel herhaling, Kirostami vraagt min of meer steeds dezelfde vragen aan verschillende jongens en wat we steeds horen zijn bijna dezelfde antwoorden. Maar toch reageert elk kind op een unieke manier, elk kind heeft zijn eigen gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. De onschuldige gezichten van de kinderen in de camera maken de docu heel ontroerend om naar te kijken.

Kirostami stelt de vragen op zo’n rustige, natuurlijke manier dat de kinderen zich op hun gemak voelen bij hem en eerlijk antwoord geven op zijn vragen. Dit vond ik heel mooi. Een uitzondering is een jongen die je tegen het einde aan de beurt komt. Hij is ontzettend angstig en wil alleen praten als zijn vriendje erbij mag zijn. Hij is namelijk bang dat ze de deur dichtdoen en er toch iets gaat gebeuren. Hoe hard ook Kirostami zijn best doet om de jongen gerust te stellen, het jongetje blijft maar huilen en bang zijn.

De emoties die je ziet zijn zo rauw en pijnlijk. En dit is denk ik wat ik het beste vond aan deze docu: alle emoties, alle gezichtsuitdrukkingen, alle eerlijkheid.

En ook hoe het gefilmd is vind ik heel mooi. Groot in beeld de gezichten van de kinderen en af en toe afwisselen zodat je ook de setting ziet: een klaslokaal met Kirostami als een leraar achter de tafel op een stoel en de jongens steeds voor de tafel. Ik heb het gevoel alsof ik meer zou moeten vertellen over hoe mooi dit gefilmd is, maar ik kan het niet goed uitleggen. Het is echt iets wat je zelf moet zien.

Deze docu is gemaakt in 1989 dus er zal hopelijk al veel veranderd zijn. Ik ben benieuwd hoe het nu is, een nieuwe documentaire maar dan met de huidige situatie zou ik heel interessant vinden om te zien.

Deze docu heb ik op youtube gekeken met ondertiteling gekeken, de video is inmiddels offline gehaald.

Geen categorie